Kilka uwag technicznych o pracy dyplomowej w systemie LaTeX (i szablon w wersji 3.9)


Na stronie prace_dyplomowe znajdziecie zespół wskazówek i ustaleń dotyczący pisania prac dyplomowych na naszym wydziale. Ponieważ cześć z Was chce, inni muszą napisać pracę w systemie LaTeX (co jest bardzo sensownym rozwiązaniem w przypadku dłuższej pracy o charakterze matematycznym), a z drugiej strony niektórzy nie mają dużego doświadczenia w tym systemie, więc stąd pomysł szablonu, który typowe problemy rozwiązuje.


Głównie chodzi o to, by mniej więcej dostosować się do rozmiaru strony, marginesów, dwustronności wydruku, początków rozdziałów na nowej stronie (przyjąłem, ze na nieparzystej), utworzenie strony tytułowej, spisu treści, spisu rysunków, tabel i.t.d. i żeby to wszystko było w miarę automatyczne i bezbolesne.

UWAGA! U mnie to działa, sprawdziłem na różnych kombinacjach systemów, edytorów i instalacji TeXa. W takim razie zakładam, że jeżeli komuś nie działa, to jego wina. Można zrezygnować z tej mojej propozycji, naprawiać instalację TeXa lub usunąć ją i zainstalować jakąś pełną wersję (np. MiKTeX ). Oprócz TeXa (programu przetwarzającego tekst źródłowy) potrzeba jeszcze wygodnego edytora tekstów TeXowych, jak TeXstudio lub WinShell.


latex czy pdflatex, xelatex, lualatex? LaTeX w tych czasach występuje w wielu odmianach, ten szablon jest testowany tylko przy użyciu pdflatex.

Wygodna praca z pdflatexem wymaga przeglądarki pdf umożliwiającej modyfikacje pliku przez pdflatexa bez zamykania pliku. AdobeReader pod Windows całkiem jest niezły do wyświetlenia ostatecznej wersji, gorszy do bieżącej pracy i poprawek. Niektóre środowiska dają swoją przeglądarkę pdf do tych celów (np. TeXstudio jest od razu gotów do pracy), a jak nie, to trzeba sobie coś znaleźć np. sumatraPDF + WinShell daje bardzo komfortową pracę z pdflatexem.


Teraz szablon: jeżeli edytor pracuje w utf-8 (TeXstudio, texworks) to użyj pliku zrodlo-utf8.zip , jeżeli w cp1250 (winshell, led, texniccenter zdaje się — mówię o ustawieniach fabrycznych, bo wiele edytorów daje możliwość konfigurowania tego aspektu, choćby winshell) to użyj pliku zrodlo-cp1250.zip . Jeżeli nie jesteś pewna którą brać, to wypróbuj i bierz wersję, która w edytorze będzie dawała dobre polskie litery (w pliku źródłowym .tex). Jeżeli chodzi o WinShell to zauważyłem, że łatwiej go ustawić na prawidłowe sprawdzanie polskiej pisowni, jeżeli przestawimy go na utf-8. Ja osobiście wolę utf-8 i ze względu na ewidentną przewagę techniczną jest to wybór korzystny.

Plik .zip należy rozpakować w jakimś folderze zachowując wewnętrzną strukturę. Do texowania jest do wyboru praca_dyplw_cm.tex (główna czcionka pracy to czcionka typu Computer Modern, TeXowa tradycja i urok) lub praca_dyplw_times.tex (główna czcionka typu Times, trochę mniejszy plik wynikowy, literki troszkę bardziej wyraziste na wydruku) w obecnej wersji oba pliki źródłowe różnią się niewiele. Jeżeli chcecie dokonać jakiejś zmiany w preambule to róbcie to z rozwagą, umiarem, oznaczcie konkretne miejsce. Moich komentarzy z preambuły proszę nie usuwać.

Uwaga! Jeżeli w AdobeReaderze (plik/właściwości/czcionki) pojawiają się inne czcionki niż Type 1, to jest jakiś problem, który dobrze byłoby wyjaśnić, bo jeśli się go nie wyjaśni to elektroniczna wersja dokumentu będzie gorszej jakości (w tym sensie, że nie będzie w pełni skalowalna bo będzie używała czcionek bitmapowych, ale na wydruku będzie OK, nie jest to gigantyczny problem). Najprawdopodobniej brak jakichś pakietów czcionek. Problem, który nigdy by nie wystąpił, gdybyście zgodnie z sugestiami zainstalowali pełną wersję TeXa (przykładowy MiKTeXinstaluje początkowo dość okrojoną wersję, ale po zakończonej instalacji można uzupełnić pakiety).

Uzyskane wyniki, powinny być (po co najmniej dwu pdflatexowaniach) jak w pliku wyniki.zip .

W ostatecznej wersji programu warto sprawdzić (koniecznie jeśli było coś modyfikowane w preambule, ale ogólnie to warto to sprawdzić w każdej sytuacji) czy z wynikowego pliku, który będzie archiwizowany da się za pomocą kopiowania/wklejania — i to konkretnie programem Adobe Reader — wykleić fragment tekstu z polskimi literami. Promotor nie zawsze tego dopilnuje, a może to być skontrolowane nawet po kilku latach i ewentualne problemy będą traktowane jako niedopatrzenie Wydziału.


Pomoc

W razie problemów bardzo chętnie pomogę. Naprawdę. Każdemu naszemu studentowi i studentce. Mogę poświęcić swój czas, jeśli promotor nie chce, nie potrafi lub nie ma czasu, tylko muszą być spełnione trzy warunki wstępne:


Historia


Paweł Wlaź